به نظر شما ارتودنسی در افراد مبتلا به شکاف لب و کام (لب شکری) امکان پذیر است؟ بله تاکید دکتر مرضیه مرساقیان بهترین متخصص ارتودنسی در فرشته تهران هم در این مقاله بر روی درمان ارتودنسی پس از جراحی و ترمیم لب و سقف دهان است برای بهبودی مشکلات دندانی و فکی کودکان بعد از این عمل جراحی است.
شکاف لب و کام دو بیماری شایع مادرزادی در کودکان هستند که باعث ظاهر غیرطبیعی صورت و دهان آنها می‌شوند و مشکلات تغذیه‌ای، گفتاری، دندانی را برای بچه‌ها ایجاد می‌کنند. این مقاله شامل توضیحات کاملی درباره این دو بیماری و روش‌های درمان آنها است؛ پس با ما همراه باشید.
مطالب مهم
بیماری شکاف لب و کام چیست؟
بیماری شکاف لب و کام (Cleft Lip and Palate) یک نوع اختلال در هنگام تولد است که در آن اندام‌های دهانی و گاهی ناحیه بین بینی، به‌طور کاملی تشکیل نمی‌شوند. این اختلال در دوران جنینی رخ می‌دهد و عموماً به دلیل عدم ادغام کامل ساختارهای لب و کام در ایام اولیه بارداری به وجود می‌آید.
شکاف لب و کام ممکن است به صورت جداگانه یا همزمان در دو طرف (شکاف دوطرفه) یا در یک طرف (شکاف یکطرفه) رخ دهد. این بیماری می‌تواند بر تغذیه، تلفظ، اندازه و شکل دندان‌ها و نیز شکل ظاهری صورت تأثیر بگذارد.
درمان بیماری شکاف لب و کام به صورت جراحی ترمیمی انجام می‌شود تا ساختارهای لب و کام به حالت طبیعی برگردانده شوند و نیاز به مراقبت‌های پس از جراحی دارند. این درمان معمولاً در ماه‌ها و سال‌های اول زندگی صورت می‌گیرد و بهبودی در اغلب موارد امکان‌پذیر است.
آیا تشخیص لب شکری در سونوگرافی امکان پذیر است؟
به گفته دکتر مرضیه مرساقیان متخصص ارتودنسی کودکان در تهران:
خیر، تشخیص بیماری شکاف لب و کام در سونوگرافی امکان‌پذیر نیست. سونوگرافی یک روش تصویربرداری است که از امواج صوتی برای تصویربرداری از اعضای داخلی بدن استفاده می‌کند و مناسب برای تشخیص اختلالات و نقص‌های لب و کام نیست، زیرا این اختلالات جزء ساختارهای بیرونی هستند.
تشخیص بیماری شکاف لب و کام اغلب با معاینه‌های بالینی و تصویربرداری پزشکی مانند: ارتودنسی یا درمان اُرتودُنتیکس (Orthodontics)، رادیوگرافی و اسکن سی‌تی انجام می‌شود. معاینه توسط تیم پزشکی متخصص و متخصصین ارتودنتیست می‌تواند برای تشخیص این نوع اختلالات تعیین‌کننده باشد.
شکاف لب و کام چه مشکلاتی را برای کودکان به وجود می آورد؟
بیماری شکاف لب و کام می‌تواند برای کودکان مشکلات مختلفی ایجاد کند که ممکن است به صورت جسمی و روانی بر روی آنها تأثیر بگذارد. برخی از این مشکلات عبارتند از:
- مشکلات تغذیه: کودکان با شکاف لب ممکن است مشکلاتی در جویدن و جذب غذا داشته باشند که می‌تواند به مشکلات تغذیه و کمبود وزن منجر شود.
- مشکلات گفتاری: برخی از کودکان با شکاف لب و کام ممکن است دچار مشکلات تلفظ و صحبت کردن صحیح باشند.
- مشکلات دندانی: شکاف لب و کام می‌تواند باعث ناهمواری در ترتیب و شکل دندان‌ها شود و نیاز به درمان ارتودنسی داشته باشد.
- مشکلات ظاهری: این بیماری می‌تواند تأثیرات روانی مانند: دوری از جامعه و کمبود اعتماد به نفس در کودکان ایجاد کند.
به طور کلی، تشخیص زودهنگام و مراقبت‌های مناسب توسط تیم پزشکی و متخصصان مربوطه مانند: متخصصین ارتودنسی و گفتار درمانی می‌تواند به بهبود و کاهش مشکلات ناشی از شکاف لب و کام کمک کند.
آیا مشکل لب شکری با ارتودنسی درمان می شود؟
ارتودنسی به تنهایی نمی‌تواند بیماری شکاف لب و کام را درمان کند. بیماری شکاف لب و کام نیاز به ترمیم جراحی دارد تا ساختارهای لب و کام به حالت طبیعی برگردانده شوند؛ اما ارتودنسی می‌تواند به عنوان یکی از مراحل درمانی بعد از جراحی استفاده شود.
- پس از انجام جراحی ترمیمی، ارتودنتیست‌ها ممکن است از ارتودنسی برای تراز کردن دندان‌ها و بهبود تلفظ و اندام‌های دهانی استفاده کنند. ارتودنسی می‌تواند بهبودی بیشتری در شکل ظاهری و عملکرد دهانی کودکان با شکاف لب و کام به همراه داشته باشد.
- همچنین، در برخی موارد ارتودنسی ممکن است قبل از جراحی ترمیمی برای آماده‌سازی دندان‌ها و ساختارهای دهانی برای جراحی مورد استفاده قرار گیرد؛ اما تصمیم نهایی برای درمان و نحوه استفاده از ارتودنسی برای کودک با شکاف لب و کام باید توسط تیم پزشکی مربوطه گرفته شود.
همراهان عزیز دکتر مرساقیان با توجه به تجربه و مهارتی که در انواع درمان ارتودنسی از جمله: ارتودنسی ثابت و متحرک دارند؛ قادر به درمان سخت‌ترین مشکلات دهان و دندانی بدون جراحی هستند. برای مطالعه بیشتر این نوع از درمان‌ها به صفحات (ارتودنسی متحرک در تهران)، (ارتودنسی ثابت در تهران) و (ارتودنسی شفاف در تهران) مراجعه کنید.
درمان در افراد لب شکری چند مرحله دارد؟
درمان ارتودنسی در افراد با بیماری شکاف لب و کام معمولاً شامل چندین مرحله است که به شدت حاد بودن مشکل بستگی دارد. این مراحل ممکن است به شرح زیر باشند:
مرحله ارزیابی و برنامه‌ریزی
در این مرحله، تیم پزشکی شامل ارتودنتیست، متخصص جراح فک و صورت و سایر تخصص‌های مرتبط، ارزیابی جامعی را برای تشخیص و برنامه‌ریزی درمان جراحی و ارتودنسی انجام می‌دهند.
مرحله پیش‌درمان
در بعضی موارد، قبل از انجام جراحی ترمیمی، ممکن است نیاز به پیش‌درمان وجود داشته باشد. این مرحله شامل استفاده از ارتودنسی برای آماده‌سازی دندان‌ها و ساختارهای دهانی برای جراحی است.
مرحله جراحی ترمیمی
این مرحله شامل انجام عمل جراحی برای ترمیم شکاف لب و کام است. جراحی به منظور بهبود ظاهر و عملکرد دهانی انجام می‌شود.
مرحله ارتودنسی پس از جراحی
پس از جراحی ترمیمی، ممکن است ارتودنتیست از ارتودنسی استفاده کند تا دندان‌ها و ساختارهای دهانی را تراز کند و بهبود هرچه بهتر و سریع‌تر تلفظ و عملکرد دهانی کودک را ادامه دهد.
مرحله نگهداری
پس از اتمام درمان ارتودنسی، ممکن است کودک نیاز به استفاده از دستگاه‌های نگهداری مانند: دستگاه‌های نیمه‌دائمی (رتینرها) یا دستگاه‌های متحرک داشته باشند تا تغییرات حاصل از درمان ثابت بماند.
درمان ارتودنسی در افراد مبتلا به شکاف لب و کام چند مرحله دارد؟
درمان بیماری شکاف لب و کام نیازمند چند مرحله است، افرادی که با این بیماری روبرو هستند باید همچنین تحت درمان ارتودنسی قرار بگیرند. درمان ارتودنسی (مطالعه بیشتر: ارتودنسی پیشگیری تهران) برای افراد با بیماری شکاف لب و کام به چهار مرحله تقسیم می‌شود:
مرحله نوزادی و قبل از جراحی ارتودنسی
بهترین زمان برای جراحی و درمان لب شکری نوزادان میان ۳ تا ۶ ماهگی است. متخصص ارتودنسی کرانیوفاسیال (در ادامه توضیح داده شده است) با استفاده از ابزار ارتودنسی نوزادی برای درمان شکاف کام یا لب استفاده می‌کند.
مراقبت‌های لازم دندان‌های شیری
در سن ۸ تا ۹ سالگی، درمان ارتودنسی آغاز می‌شود و تا ده سالگی ادامه می‌یابد. برای ترمیم بافت استخوانی از بین رفته، جراحی پیوند استخوان انجام می‌شود.
مراقبت‌های لازم در دوره دندانی مختلط
در سن ۱۲ تا ۱۳ سالگی که دندان‌های دائمی رشد کرده‌اند، از بریس‌های ثابت برای مرتب‌سازی آنها استفاده می‌شود.
درمان در زمانی که دندان‌های دائمی رشد کرده‌اند
برای اصلاح قوس دندانی از جراحی برش استخوان استفاده می‌شود. این جراحی تنها در صورتی که بیمار ۱۸ سال سن داشته باشد ممکن است انجام شود تا نتیجه موفقیت‌آمیز باشد.
ارتودنسی کرانیوفاسیال چیست؟
ارتودنسی کرانیوفاسیال (Craniofacial Orthodontics) یک زیرشاخه از علم ارتودنسی است که به ترمیم و اصلاح اختلالات دندانی و ارتباط آن ها با ساختارهای صورت و جمجمه می‌پردازد. این حوزه از ارتودنسی به ویژه برای درمان افراد با بیماری‌های کرانیوفاشیال و بیماری‌های ترکیبی صورت و دندان‌ها به‌کار می‌رود.
بیماری‌های کرانیوفاسیال شامل اختلالات ساختاری و شکل‌گیری اندام‌های صورت و جمجمه هستند که می‌توانند شامل: بیماری‌های مانند شکاف لب و کام، آنومالی‌های ماکزیلوفاسیال (maxillofacial anomalies)، و دیگر اختلالات ترکیبی دندانی و صورتی باشند.
چگونه می‌توان از ایجاد بیماری لب شکری جلوگیری کرد؟
برخی از بیماری‌های لب شکری مانند: شکاف کام و لب مادرزادی، نمی‌توانند به‌طور کامل جلوگیری شوند؛ زیرا این بیماری‌ها در دوران تشکیل جنینی رخ می‌دهند و علل دقیق آنها هنوز کاملاً مشخص نیستند.
اما هنگامی که فرزندی در خانواده با بیماری لب شکری تشخیص داده می‌شود، می‌توان اقداماتی انجام داد تا بهبودی و کاهش عوارض هرچه بیشتر این بیماری به‌دست آید و در برخی موارد از ایجاد بیماری جلوگیری کرد. اقداماتی مانند:
- مشاوره ژنتیکی: اگر شما یا همسرتان در گذشته بیماری لب شکری داشته‌اید یا اینکه در خانواده‌تان موارد مشابهی وجود دارد، مشاوره ژنتیکی می‌تواند به شناسایی خطر ارثی بیماری و مشاوره درباره پیشگیری کمک کند.
- مراقبت‌های بارداری: مراقبت‌های خوب بارداری و مصرف مکمل‌های فولیک اسید می‌تواند برای پیشگیری از برخی از مشکلات جنین مفید باشد.
- مراقبت‌های پزشکی: اگر برادران یا خواهران شما بیماری لب شکری داشته‌اند، می‌توانید از ارائه مراقبت‌های پزشکی مناسب برای کودکان خود برخوردار باشید و برای تشخیص زودهنگام و درمان این بیماری اقدام کنید.
- جلوگیری از عوامل مضر بارداری: اجتناب از مصرف مواد مخدر، الکل و سیگار هنگام بارداری می‌تواند مفید باشد. همچنین، مراقبت از تغذیه سالم و مناسب نیز برای جلوگیری از برخی از مشکلات دوره جنینی مهم است.
جمع بندی نهایی
در این مطلب دکتر مرساقیان متخصص ارتودنسی تک فک در تهران، به نحوه درمان ارتودنسی در افراد مبتلا به شکاف لب و کام (لب شکری) پرداختند. گفته شد که شکاف لب و کام دو مشکل شایع مادرزادی در کودکان هستند که منجر به ظاهر غیرطبیعی صورت و دهان می‌شوند و مشکلات تغذیه‌ای، گفتاری، دندانی و سایر موارد را در کودکان ایجاد می‌کنند.
این بیماری‌ها در نوزادی تشخیص داده می‌شوند و نیاز به درمان جراحی و ارتودنسی دارند. درمان ارتودنسی به عنوان مرحله‌ای پس از جراحی ترمیمی (گاهی اوقات قبل از جراحی) برای بهبود مشکلات دندانی و فکی کودکان استفاده می‌شود.
این درمان ارتودنسی باعث تراز کردن دندان‌ها، بهبود تلفظ و عملکرد دهانی می‌شود. با مراجعه به تیم پزشکی متخصص و زمان‌بندی مناسب، مشکلات این بیماری‌ها به‌خوبی قابل مدیریت و کاهش است.
برای اطلاع از هزینه های درمانی و همچنین شرایط اقساطی که دکتر مرساقیان برای انجام انواع درمان ارتودنسی مانند: ارتودنسی لینگوال و ارتودنسی تک دندان در تهران قرار داده‌اند می‌توانید به مقالات (قیمت ارتودنسی در تهران) و (ارتودنسی اقساطی در تهران) مراجعه کنید و یا با شماره: ۰۹۱۰۹۲۸۲۰۳۱ در تماس باشید.
