آیا می‌توان مشکل کراس بایت را با ارتودنسی درمان کرد؟ اصلا کراس بایت چیست؟ چرا این مشکل به وجود می‌آید؟ این سؤالاتی است که اکثر بیماران دارای این مشکل از خانم دکتر مرضیه مرساقیان متخصص ارتودنسی در تهران به صورت مکرر می‌پرسند. در ادامه این موضوع را برای شما به صورت کامل خواهیم شکافت.
کراس بایت (Cross bite) به شرایطی گفته می شود که دندان‌های بالا و پایین در یک یا چند نقطه از دندان‌های مخالف خود به صورت نادرست هم‌پوشانی داشته باشند. به‌عبارت دیگر، در کراس بایت برخی از دندان های بالا در داخل دندان های پایین قرار گرفته‌اند. به علت ایجاد و درمان آن در ادامه خواهیم پرداخت؛ با ما همراه باشید.
مطالب مهم
مشکل کراس بایت (cross bite) در ارتودنسی چیست؟
مشکل “کراس بایت” یا “Crossbite” در ارتودنسی به وضعیتی اشاره دارد که در آن، در هنگام بسته شدن دندان‌ها، یک یا چند دندان بالا به‌صورت غلطی درون دندان‌های پایین قرار می‌گیرند. به عبارت دیگر، در یک کراس بایت، دندان‌های بالا به جای قرار گرفتن در بالای دندان‌های پایین، در داخل و بر روی آن‌ها قرار می‌گیرند.
این مشکل می‌تواند در دندان‌های جلویی و یا دندان‌های عقل هم ایجاد شود. کراس بایت می‌تواند از نظر ظاهری و عملکردی مشکلاتی ایجاد کند که بسته به شدت مشکل، متخصص دندانپزشک ارتودنتیست ممکن است به درمان ارتودنسی با جراحی و یا ارتودنسی بدون جراحی نیاز باشد.
انواع کراس بایت چیست؟
کراس بایت (Crossbite) می‌تواند به سه نوع اصلی تقسیم شود که شامل خلفی، قدامی و گونه‌ای می‌شوند.
کراس بایت خلفی (Posterior Crossbite)
در این نوع کراس بایت، یک یا چند دندان بالا به‌صورت غلطی درون دندان‌های پایین قرار می‌گیرند در ناحیه‌ی خلفی دهان (دندان‌های ردیف عقب). به عبارت دیگر، دندان‌های بالا به جای قرار گرفتن بالای دندان‌های پایین، در داخل آن ها قرار می‌گیرند.
کراس بایت قدامی (Anterior Crossbite)
در این نوع کراس بایت، یک یا چند دندان بالا به‌صورت غلطی درون دندان‌های پایین قرار می‌گیرند در ناحیه‌ی قدامی دهان (دندان‌های ردیف جلو). به عبارت دیگر، دندان‌های بالا به جای قرار گرفتن بالای دندان‌های پایین، به داخل آن‌ها قرار می‌گیرند.
کراس بایت گونه‌ای (Crossbite in Canine Area)
در این نوع کراس بایت، معمولاً دندان‌های گونه (کانین (نیش)) بالا به‌صورت غلطی درون دندان‌های گونه پایین قرار می‌گیرند. به عبارت دیگر، دندان‌های گونه بالا به جای قرار گرفتن بالای دندان‌های گونه پایین، به داخل آن ها قرار می‌گیرند.
علت ایجاد کراس بایت چیست؟
موارد مختلفی می‌تواند به ایجاد کراس بایت (Crossbite) منجر شود؛ اما برخی از علل احتمالی عبارتند از:
عوامل ژنتیکی
برخی از افراد ممکن است به دلیل وراثت یا عوامل ژنتیکی از پیشرفت نامتعادلی در رشد و توسعه فک‌ها یا دندان‌ها رنج ببرند که موجب ایجاد کراس بایت می‌شود.
ناهنجاری در رشد فک‌ها
عواملی مانند عدم تطابق در رشد فک‌ها (فک بالا و فک پایین) می‌توانند منجر به ایجاد کراس بایت شوند. این ناهنجاری می‌تواند ناشی از عوامل مانند فشار بیش از حد در حالت خوابیده بودن، عدم تعادل عضلات فکی، یا تغییرات در استقامت و عملکرد فک‌ها باشد.
تأخیر در ریزش دندان شیری
باقی ماندن طولانی مدت دندان های شیری در دهان کودکان باعث بهم خوردن نظم دندان‌ها و احتمال ایجاد کراس بایت می‌شود.
عوامل محیطی
عاداتی مانند مکیدن انگشت یا استفاده طولانی مدت از پستانک مخصوصاً پستانک غیر ارتودنسی در دوران کودکی که هنوز رشد استخوان‌ها تکمیل نشده است؛ تأثیر منفی در شکل گیری و همچنین رویش دندان‌های دائمی و در نهایت احتمال ایجاد کراس بایت خواهد شد.
از دیگر عوامل محیطی دیگر می‌توان به ضربه شدید به دندان‌ها طی یک حادثه مانند: زمین خوردن و یا ضربات مکرر مخصوصاً در دوران رشد استخوان فک و دندان‌ها اشاره کرد. برای اطلاعات بیشتر در مورد پستانک مناسب کودکان می‌توانید به (فواید و مضرات پستانک ارتودنسی چیست؟) مراجعه کنید.
آیا عارضه کراس بایت باید به سرعت درمان شود؟چرا؟
به گفته دکتر مرضیه مرساقیان متخصص ارتودنسی تک فک در تهران:
بله؛ در بسیاری از موارد، عارضه کراس بایت (Crossbite) باید به سرعت درمان شود. به دلیل عواملی مانند: تأثیر بر جوانه دندان‌های دائمی، جلوگیری از تشدید مشکل، بهبود ظاهر و عملکرد فرد.
در ادامه این دلایل را که نشان دهنده‌ی چرایی درمان سریع مشکل کراس بایت است را خواهیم گفت:
جلوگیری از تشدید مشکل
در صورتی که کراس بایت درمان نشود، می‌تواند منجر به تشدید مشکلاتی مانند موارد زیر شود:
- فشار نامناسب بر روی دندان‌ها
- فرسایش شدید دندان‌ها
- تغییر در رشد فک و عضلات فکی
- مشکلات مربوط به فونتیک و صحبت کردن صحیح
جلوگیری از تاثیر بر روی جوانه دندان‌ها
کراس بایت می‌تواند تأثیر مستقیمی بر روی رشد و توسعه جوانه دندان‌های شیری و دائمی داشته باشد. درمان زودهنگام می‌تواند این تأثیرات را کاهش دهد و به رویش جوانه‌های دندانی در موقعیت صحیح کمک کند.
دکتر مرضیه مرساقیان با انجام معاینات دقیق کوچولوهای نازنین و دوست‌داشتنی، در صورتی که نیاز به ارتودنسی داشته باشند؛ در مراحل اولیه این کار را انجام می‌دهند تا از نیاز به جراحی‌های سخت و پرهزینه و همچنین درمان‌های طولانی مدت در بزرگسالی آن‌ها جلوگیری کنند. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به صفحات: ارتودنسی پیشگیری تهران و ارتودنسی کودکان در تهران مراجعه کنید.
بهبود عملکرد دهانی
درمان کراس بایت می‌تواند عملکرد دهان را بهبود بخشد و برای بیمار آسایش بیشتری به ارمغان آورد. این آسایش و راحتی شامل فعالیت‌هایی مانند: خوردن، گفتگو، و بهداشت دهان و دندان می‌شود.
اصلاح ظاهری
کراس بایت می‌تواند ظاهر چهره و لبخند را تحت تأثیر قرار دهد. درمان مناسب می‌تواند بهبود ظاهری را به همراه داشته باشد و به افزایش اعتماد به نفس بیمار کمک کند.
روش درمان cross bite چیست؟
روش درمان کراس بایت (Crossbite) بستگی به عوامل مختلفی مانند: نوع و شدت مشکل، سن بیمار دارد؛ اما درمان این مشکل معمولاً شامل یک یا ترکیبی از روش‌های زیر است:
استفاده از سربند یا هدگیر ارتودنسی (بازوی بیرونی)
هدگیر ارتودنسی که به طور رایج با نام “Headgear” شناخته می‌شوند، برای تنظیم موقعیت فک‌ها و دندان‌ها استفاده می‌شوند. این سربندها با استفاده از قوی‌ترین عضلات صورت، فشار را در جهت صحیح اعمال می‌کنند و به تدریج موقعیت دندان‌ها را بهبود می‌بخشند.
استفاده از براکت‌ها (بریس)
استفاده از براکت‌ها (ارتودنسی ثابت) درمانی رایج برای کراس بایت است. براکت‌ها به دندان‌ها نصب می‌شوند و با استفاده از سیم‌ها و قوس‌ها، فشار مناسبی برای تصحیح موقعیت دندان‌ها و فک‌ها ایجاد می‌کنند.
استفاده از الاینرها یا بریس‌های پنهان
برخی از درمان‌ها می‌توانند از نوع قابل حرکت و درآوردن از دهان و نصب مجدد باشند و یا شفاف و نامرئی باشند؛ از جمله استفاده از سربند ارتودنسی متحرک یا ارتودنسی نامرئی (مثل آلاینرها در ارتودنسی متحرک و ارتودنسی لینگوال) که بر روی دندان‌ها یا پشت آن‌ها و در نزدیک زبان قرار می‌گیرند.
عمل جراحی
در مواردی که کراس بایت بسیار جدی باشد و قابل درمان با روش‌های معمول ارتودنسی نباشد، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید. در این روش، اصلاح کراس بایت توسط جراح ارتودنتیست در همکاری با جراح فک و صورت انجام می‌شود.
توجه داشته باشید که تعیین روش مناسب درمان بر اساس ارزیابی و تشخیص ارتودنتیست صورت می‌گیرد. برنامه درمانی شخصی شما ممکن است نیازمند مراحل چندگانه و معاینات مداوم باشد تا بهبود و تصحیح کامل را برای مشکل کراس بایت ایجاد کند.
آیا درمان کراس بایت دردناک است؟
درمان کراس بایت (Crossbite) دردناک نیست؛ اما ممکن است، برخی مراحل درمان احساس درد و ناراحتی اولیه را به همراه داشته باشد. این می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- ناراحتی اولیه: پس از نصب براکت‌ها یا استفاده از هدبندهای ارتودنسی، ممکن است احساس درد و ناراحتی اولیه داشته باشید.
- تنگی و فشار: در مراحل درمان، با تغییرات و تعیین موقعیت جدید دندان‌ها و فک‌ها توسط متخصص ارتودنسی، ممکن است تنگی و فشار در دهان احساس کنید. این احساس معمولاً به تدریج کاهش می‌یابد و با تنظیمات و تغییرات درمانی، بهبود می‌یابد.
- انزجار از جسم‌های خارجی موجود در دهان: اگر از براکت‌ها، سیم‌ها، یا هدبندها استفاده شود، ممکن است در ابتدا احساس انزجار یا عدم راحتی در دهان داشته باشید. با گذشت زمان، اغلب این احساس انزجار کاهش می‌یابد و شما به وجود این جسم‌های خارجی در دهانتان عادت می‌کنید.
مهم است که در طول درمان، هرگونه ناراحتی یا درد غیرمعمول را به ارتودنتیست خود گزارش دهید تا ایشان بتوانند تغییرات لازم را اعمال کنند و از راحتی شما اطمینان حاصل کنند؛ اگر به دنبال یک متخصص حرفه‌ای، باتجربه و دلسوز هستید، حتماً با کلینیک تخصصی ارتودنسی دکتر مرساقیان تماس بگیرید.
درمان مشکل کراس بایت چقدر طول می کشد؟
مدت زمان درمان Crossbite بستگی به میزان و نوع مشکل، سن بیمار، میزان همکاری بیمار و دیگر عوامل مرتبط دارد. هر درمان کراس بایت یک برنامه شخصی برای بیمار دارد و مدت زمان درمان برای هر فرد ممکن است متفاوت باشد. درمان کراس بایت معمولاً چند ماه تا چند سال به طول می‌انجامد.
مراحل مختلف درمان، شامل تشخیص، برنامه‌ریزی، نصب براکت‌ها یا استفاده از هدبندها، تعدیل موقعیت دندان‌ها و فک‌ها، و استقرار نهایی، همگی نیازمند زمان هستند. در هر صورت، ارتودنتیست (دندانپزشک متخصص در ارتودنسی) قادر خواهد بود زمان تخمینی مورد نیاز برای درمان کراس بایت شما را بیان کند.
با توجه به وضعیت خاص شما، مهم است که همکاری لازم با رعایت دقیق راهنمایی‌ها و حضور منظم در جلسات را داشته باشید؛ چون این مراحل در موفقیت و مدت زمان درمان بسیار تأثیرگذار است.
آیا ممکن است بعد از درمان کراس بایت، دوباره این مشکل برگردد؟
به گفته دکتر مرساقیان متخصص ارتودنسی تک دندان در تهران:
بعد از درمان کراس بایت، درصد بازگشت مشکل به نوع و شدت آن وابسته است. در برخی موارد، با درمان مناسب و رعایت دقیق راهنمایی‌های پسا درمان، کراس بایت بهبود پیدا می‌کند و به طور دائمی از بین می‌رود؛ اما در برخی موارد، ممکن است کراس بایت دوباره ظاهر شود یا در حدی کمتر از قبل تجربه شود.
برای پیشگیری از بازگشت دوباره عارضه کراس بایت دندان چه کنیم؟
برای پیشگیری از بازگشت کراس بایت، مهم است که پس از درمان، توصیه‌های ارتودنتیست را به دقت رعایت کنید. این شامل استفاده منظم از الاینرها و براکت‌های ارتودنسی، حفظ بهداشت دهان و دندان‌ها، و حضور منظم در جلسات معاینه دوره‌ای ارتودنسی است.
همچنین، در برخی موارد، استفاده طولانی مدت پس از درمان از هدگیرهای متحرک یا استفاده از ریتنرها (نگهدارنده‌ها) ارتودنسی ممکن است لازم باشد. این اقدامات به حفظ و نگهداری نتایج درمان کمک می‌کنند.
آیا استفاده از ریتینرها پس از درمان کراس بایت باید به صورت دائمی باشد؟
در برخی موارد، استفاده از ریتینرها (دستگاه‌های نگهدارنده) پس از درمان کراس بایت به صورت دائمی الزامی است. ریتینرها به منظور حفظ نتایج درمان و جلوگیری از بازگشت کراس بایت به کار می‌روند.
ریتینرها عموماً پس از اتمام فاز اصلاحی درمان، به عنوان بخشی از فاز نگهدارنده استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها به شکل‌ها و انواع مختلفی وجود دارند، از جمله ریتینرهای متحرک قابل جابجایی و ریتینرهای ثابت.
استفاده از ریتینرها به صورت دائمی در برخی موارد لازم است تا از حفظ نتایج درمان اطمینان حاصل شود. بدون استفاده مداوم از ریتینرها، ممکن است دندان‌ها و فک‌ها به تدریج به موقعیت اولیه خود برگردند و مشکل کراس بایت دوباره ظاهر شود.
هزینه درمان کراس بایت چقدر است؟
هزینه درمان کراس بایت (Crossbite) متغیر است و بستگی به عوامل مختلفی دارد، از جمله:
- محل انجام درمان: شهر و منطقه‌ای که در آن ارتودنتیست قرار دارد، می‌تواند تأثیری در هزینه داشته باشد.
- نوع درمان: روش درمانی که برای کراس بایت استفاده می‌شود، تأثیر مستقیمی بر هزینه دارد. براکت‌ها، الاینرها، سربندهای ارتودنسی، جراحی و سایر روش‌های درمانی هزینه‌های متفاوتی دارند.
- شدت و پیچیدگی مشکل: هرچه کراس بایت شما شدیدتر یا پیچیده‌تر باشد، احتمالا نیاز به مراحل درمان بیشتر و انجام هزینه بیشتری هم داشته باشید.
- مدت زمان درمان: درمان‌هایی که نیازمند مدت زمان بیشتری هستند، معمولاً با هزینه بیشتری همراه هستند.
برای اطلاع دقیق از هزینه درمان و مدت زمان مورد نیاز، لازم است تا حتما به صورت حضوری با یک متخصص ارتودنسی ملاقات کنید؛ اما می‌توانید به صورت تقریبی با مراجعه به صفحه (قیمت ارتودنسی در تهران) از جدیدترین تعرفه خدمات ارتودنسی مطلع شوید.
در کل، هزینه درمان کراس بایت ممکن است در بازه‌های قیمتی مختلفی قرار بگیرد؛ اما معمولاً به عنوان یک درمان دندانپزشکی تخصصی، هزینه قابل توجهی دارد؛ به همین دلیل دکتر مرضیه مرساقیان شرایط فوق‌العاده ارتودنسی اقساطی در تهران را برای بیماران خود قرار داده‌اند. برای دریافت نوبت می‌توانید با شماره: ۰۹۱۰۹۲۸۲۰۳۱ در تماس باشید.
سخن آخر
در این مطلب گفته شد که کراس بایت (Crossbite) یک مشکل دندانی است که در آن دندان‌ها به‌صورت غلطی درون یا به‌صورت ناهنجار در مقایسه با دندان‌های مقابل قرار می‌گیرند. این مشکل می‌تواند خلفی، قدامی یا گونه‌ای باشد. علت ایجاد کراس بایت می‌تواند عوامل ژنتیکی، ناهنجاری در رشد فک‌ها و عوامل محیطی باشد.
درمان کراس بایت شامل استفاده از سربند یا هدگیر ارتودنسی، براکت‌ها و در موارد شدیدتر، عمل جراحی است. مدت زمان درمان بستگی به شدت و نوع مشکل، سن بیمار و همکاری او دارد. درمان کراس بایت می‌تواند ناراحتی‌هایی در طول مراحل درمان ایجاد کند؛ اما عموماً دردناک نیست.
استفاده از ریتینرها پس از درمان می‌تواند لازم باشد و در برخی موارد باید به صورت دائمی استفاده شود تا نتایج درمان حفظ شوند و از بازگشت کراس بایت جلوگیری شود. هزینه درمان کراس بایت متغیر است و به عواملی مانند: محل درمان، نوع درمان و شدت مشکل بستگی دارد.
در نهایت، هر فرد مشکل کراس بایت خاصی دارد و برای دریافت اطلاعات دقیق و برنامه درمانی، بهتر است با ارتودنتیست خود مشورت کنید؛ اگر به دنبال یک دندانپزشک متخصص ارتودنسی حرفه‌ای و باتجربه می‌گردید، پیشنهاد ما به شما دکتر مرضیه مرساقیان است. برای دریافت نوبت با شماره: ۰۹۱۰۹۲۸۲۰۳۱ تماس بگیرید.
